قانون اصول محاکمات مدنی
باب اول
فصل اول: احکام عمومی
ماده 1: این قانون به تأسی از حکم ماده (108) قانون اساسی جمهوری افغانستان به منظور تنظیم امور مربوط به قضاوت و طرز رسیدگی قضایای مدنی در محاکم جمهوری افغانستان وضع گردیده است.ماده 2: اهداف اساسی این قانون قرار ذیل است:
1: رعایت تساوی حقوق اتباع و تطبیق احکام قوانین جمهوری افانستان در قضایای مدنی.
2: تنظیم رویه عادلانه در جلسات قضایی.
3: تعیین حدود حقوق و وجایب طرفین دعوی، شهود و اهل خبره.
4: تنظیم طرق العمل شهادت و ارزیابی اسناد قانونی، قراین قاطعانه، قوانین مستنبطه و اسباب حکم.
5: تنظیم امور مربوط به استیناف خواهی، فرجام خواهی و تجدید نظر به فیصلهها و قرارهای نهائی محاکم.
6: تسریع رسیدگی دعاوی مدنی.ماده 3: رسیدگی به دعاوی مدنی از صلاحیت محاکم جمهوری افغانستان است.ماده 4: اصطلاحات آتی در این قانون معانی ذیل را دارد:
1: قاضی: شخصی است که حکم میکند.
2: محکوم له: شخصی است که به نفع او حکم شده باشد.
3: محکوم علیه: شخصی است که به ضرر او حکم شده باشد.
4: محکوم به: آنچه که موضوع حکم قرار گرفته باشد.
5: طریق حکم: طرز و روش اصدار قرار و فیصله است.
6: قضا: حکمی است که توسط قاضی به الفاظ و کلمات مخصوص به صورت قطع وجزم صادر میشود.
7: حکم: قضاوت قاضی است به اینگونه الفاظ صادر میشود که حکم نمودم تو .... در موضوع ... ملزم میباشی و حکم خود را به رد و یا سپردن مدعی بها تصیح نماید. و یا حکم کردم که در مدعی بها به مدعی علیه مزاحم مباش.
8: قضایاي الزام: حکم بر ثبوت مدعی بها است.
9: قضای بالترک: حکم بر عدم اثبات است.
10: استیناف خواهی: آن است که محکوم علیه به حکم صادره محکمه شهری، ناحیوی، ولسوالی یا علاقهداری قناعت ننموده شکایت و اعتراض خود را به محکمه ولایت و یا محکمه لوی ولسوالی تقدیم نماید.
11: فرجام خواهی: آن است که محکوم علیه به حکم صادره محکمه ولایت یا محکمه لوی ولسوالی قناعت ننموده شکایت یا اعتراض خود را به دیوان مربوط ستره محکمه تقدیم نماید.
12:
باب اول
فصل اول: احکام عمومی
ماده 1: این قانون به تأسی از حکم ماده (108) قانون اساسی جمهوری افغانستان به منظور تنظیم امور مربوط به قضاوت و طرز رسیدگی قضایای مدنی در محاکم جمهوری افغانستان وضع گردیده است.ماده 2: اهداف اساسی این قانون قرار ذیل است:
1: رعایت تساوی حقوق اتباع و تطبیق احکام قوانین جمهوری افانستان در قضایای مدنی.
2: تنظیم رویه عادلانه در جلسات قضایی.
3: تعیین حدود حقوق و وجایب طرفین دعوی، شهود و اهل خبره.
4: تنظیم طرق العمل شهادت و ارزیابی اسناد قانونی، قراین قاطعانه، قوانین مستنبطه و اسباب حکم.
5: تنظیم امور مربوط به استیناف خواهی، فرجام خواهی و تجدید نظر به فیصلهها و قرارهای نهائی محاکم.
6: تسریع رسیدگی دعاوی مدنی.ماده 3: رسیدگی به دعاوی مدنی از صلاحیت محاکم جمهوری افغانستان است.ماده 4: اصطلاحات آتی در این قانون معانی ذیل را دارد:
1: قاضی: شخصی است که حکم میکند.
2: محکوم له: شخصی است که به نفع او حکم شده باشد.
3: محکوم علیه: شخصی است که به ضرر او حکم شده باشد.
4: محکوم به: آنچه که موضوع حکم قرار گرفته باشد.
5: طریق حکم: طرز و روش اصدار قرار و فیصله است.
6: قضا: حکمی است که توسط قاضی به الفاظ و کلمات مخصوص به صورت قطع وجزم صادر میشود.
7: حکم: قضاوت قاضی است به اینگونه الفاظ صادر میشود که حکم نمودم تو .... در موضوع ... ملزم میباشی و حکم خود را به رد و یا سپردن مدعی بها تصیح نماید. و یا حکم کردم که در مدعی بها به مدعی علیه مزاحم مباش.
8: قضایاي الزام: حکم بر ثبوت مدعی بها است.
9: قضای بالترک: حکم بر عدم اثبات است.
10: استیناف خواهی: آن است که محکوم علیه به حکم صادره محکمه شهری، ناحیوی، ولسوالی یا علاقهداری قناعت ننموده شکایت و اعتراض خود را به محکمه ولایت و یا محکمه لوی ولسوالی تقدیم نماید.
11: فرجام خواهی: آن است که محکوم علیه به حکم صادره محکمه ولایت یا محکمه لوی ولسوالی قناعت ننموده شکایت یا اعتراض خود را به دیوان مربوط ستره محکمه تقدیم نماید.
12: